Hisse senedi yatırımcılarının alım satım yaparken dikkat etmesi gereken bazı faktörler var. Bunlardan bir tanesi şirketin F/K oranı. Önemli göstergelerden bir tanesi olan fiyat kazanç oranı nedir? F/K hesaplaması nasıl yapılır? Alım düşünülen hisse senedinin F/K’sı kaç olursa uygun olur? Tüm bu soruların cevaplarını ve fiyat kazanç oranı hakkında merak edilen diğer soruların cevaplarını içeriğimizde bulabilirsiniz.
Fiyat Kazanç Oranı (F/K) Nedir?
Fiyat kazanç oranı, (F/K) olarak simgelenmektedir. Fiyat kazanç oranı bir şirketin hissesinin ucuz veya pahalı olduğunu göstermektedir. (F\K) oranı yüksek şirketlere yatırım yapmak oldukça risklidir. Yatırımcılar genellikle (F/K) oranı düşük olan şirket hisselerine yatırım yapmayı tercih etmektedirler.
F\K oranı düşük olan şirketlere, sadece F\K oranı düşük olduğu için yatırımcıların yatırım yapmaları kesinlikle önerilmemektedir. F\K oranı yatırımcıları, yanlış yatırım yapmalarına yönlendire bilmektedir. Yatırımcıların geniş kapsamlı araştırma yaptıktan sonra yatırım yapmaları gerektiği unutulmamalıdır.
Bir şirkete yatırım yapmak için F\K oranı tek başına yeterli bir etken olmadığı bilinmelidir. Bazı şirketlerin (F/K) oranları çok düşük olduğu halde şirkete yatırım yapılmaması gerekmektedir. Şirketleri bilançoları, yöneticilerin açıklamaları, şirketin yaptığı yeni yatırımları, kar beklentileri ve şirket yönetimlerinin açıklamaları takip edilmelidir. Ayrıca şirketin bulunduğu sektörde rakip firmaların durumu ve sektörün geleceğine dair analizler de göz ardı edilmemelidir. Yine döviz açık pozisyonu var mı yok mu araştırılmalı ve şirket yönetiminin, hisse senedi fiyatlamalarına karşı tepkilerine de bakılmalıdır.
Bazı şirketler F/K oranı yüksekken bile geri alım programı açıklayabilirken bazı şirket yönetimleri ise F/K yerlerde olmasına karşın bu yönde adımlar atmamaktadır. Bu tür detaylar göz önünde bulundurulmalıdır.
Şirket hisselerine yatırım yapılması için temel analiz kadar teknik analizde önemli bir unsurdur. Şirketlerin, geleceğe yönelik hedef ve yatırımları göz önünde bulundurularak yatırım yapılması gerekmektedir. Hisse senedi alırken genel olarak kabul gören F\K oranının 10’un altında olmasıdır. F\K oranı 10’un üstünde olan şirket hisselerinin pahalı, 10’un altın olan şirketler ise ucuz olarak kabul edilmektedir.
Fakat yazımınızın başında da açıklandığı gibi F\K oranı 10 altında ise yatırım yapılmalı,10 üstünde ise yatırım yapılmamalı diye kesin bir kural yoktur. F\K oranı çok yüksek olan ve fakat hedef ve yatırımları yüksek olan şirketlere de yatırım yapılabilir.
F\K oranı hesaplama yöntemi her ne kadar karmaşık görünse de birkaç adımda hesaplana bilmektedir. Fiyat kazanç oranı hesaplaması için kabul görün birkaç hesaplama yöntemi bulunmaktadır. Şirketlerin F\K oranlarının ne kadar olması gerektiği ve F\K oranının nasıl hesaplandığı ile alakalı olarak yazımızın devamında ayrıntılı olarak açıklamalar bulunmaktadır.
Fiyat Kazanç Oranı Nasıl Hesaplanır?
F/K oranının hesaplanması için kabul gören iki yöntem bulunmaktadır. Birincisi şirketlerin geçmiş kar-zarar-öz sermaye-borç hesaplarına bakılarak hesaplama yapılması diğer yöntem ise şirketin gelecekteki kar-yatırım tahminlerine bakılarak hesaplanmaktadır.
Şirketlerin geçmiş bilgilerine bakılarak F\K oranın hesaplanması, riskli bir hesaplama olduğu bilinmelidir. Yatırımcılar ve aracı kurumlarca en çok tercih edilen yöntem şirketlerin gelecekte ki kar tahminleri ve yatırımları üzerinden hesaplama yapılması olduğu bilinmelidir.
Fiyat kazanç oranı, yatırımcılar tarafından temel analiz için kullanılan en etkili yöntemlerden biridir. Fiyat kazanç oranı yatırımcılara yatırımlarını sağlıklı yapmaları için ayna görevi görmektedir. F\K oranı nasıl hesaplandığını merak edenler için konuyu iyi anlamaları için en etkili yöntem örnek üzerinden anlatılmasıdır. F\K oran hesaplama örnek üzerinden açıklanacak olunursa;
X şirketinin
- 1000 Adet hisse senedi bulunmakta
- Son dört çeyrekte karı 1000 TL olsun
- 1 Hisse fiyatı 1 TL
Hisse adeti/kar – 1000\1000= 1 TL = Her bir hisse için bir TL kar yapılmıştır.
- Fiyat Kazanç oranı= 1\1 = 1, Hisse senedinin F\K oranı 1’dir.
Örnek üzerinden yapılan hesaplamada F/K oranının çok düşük olduğu görülmektedir. Fakat bir şirketin F\K oranının çok düşük olması şirketin iyi bir şirket olduğunu göstermediği gibi şirketin iflas etme ihtimali taşıdığı da bilinmelidir.
Borsa yatırımcıları için önemli analiz yöntemlerinden biri olan F/K oranı çok düşük olan şirketlere yatırım yapıldığı ve daha sonra şirketlerin kısa süre içerisinde iflas ettikleri durumlar da olabilmektedir. Bir şirkete yatırım yapmak için Temel analiz ve teknik analizin birlikte yapılması gerekmektedir. Yani bir şirketin sadece göstergeleri ucuz diye yatırım yapılmaz. F/K oranı neden ucuz olduğu araştırılmalıdır. Gerçekten şirketin mali bir sıkıntısı mı var, yönetimsel sorunları mı var yoksa her şey yolunda mı? Bu konular araştırılmadan sadece F/K oranına bakılarak analiz yapmak ve buna göre işleme girmek mantıklı olmayacaktır.
Hisse senetlerinde fiyatlama genellikle yatırımlardan önce oluşmaktadır. Yatırımları ve karlılık oranları yüksek olan şirketler yatırım haberleri ile yatırım tarihinden önce yükselmektedir. Bu durum borsa ustadları tarafından beklenti satın alınır, gerçekleşince satılır sözü ile açıklanmıştır. Yükselen hisse fiyatları üzerinden F\K oranı hesaplanması durumunda şirketlerin F\K oranları yüksek çıka bilmektedir. Fakat şirket yatırımları gerçekleştirdikten sonra hisse fiyatlarında büyük yükselişlerin olabileceği unutulmamalıdır.
F/K Oranı Kaç Olmalı?
Yazımızın giriş bölümünde de belirtildiği gibi F\K oranın zorunlu olarak bulunması gereken bir nokta bulunmamaktadır. Ancak F/K oranı bize hisse senedi piyasa şartlarına göre ucuz mu yoksa pahalı bir hisse mi olduğunun cevabını veren önemli analiz yöntemlerinden biridir. Fiyat kazanç oranı şirketten şirkete değişiklik göstermektedir. X şirketi için ideal F\K oranı 8 iken, Y şirketi için F\K oranı 15 olması durumunda şirketin ucuz olarak kabul edile bilinmektedir. Örnek üzerinden açıklanacak olunursa;
X şirketinin geçmiş son dört çeyrekte ki kar oranı, öz sermaye ve borç durumu üzerinden değerlendireler yapıldıktan sonra şirketin F\K oranı 17 çıktığı varsayımı üzerine X şirketinin hisse senetlerinin çok yüksek olduğu görülmektedir. Normal şartlarda X şirketinin hisse senetlerine yatırım yapılması kesinlikle yapılmaması gerekmektedir.
Fakat X şirketinin faaliyet raporları incelendiğinde, şirketin gelecekteki ilk dört çeyrekte, yeni fabrikalar kuracağı, fabrikalar için arsa satın alacağı, yabancı ortaklık kuracağı ve yabancı ortaklara para yerine hisse senetlerini yüksek fiyattan satacağı vb. haberler olduğu görülmektedir.
X şirketinin gelecekte ki ilk dört çeyrekteki faaliyet tabloları üzerinden F\K oranı hesaplandığında, şirketin fiyat kazanç oranı yaklaşık olarak 6 olduğu tespit edilmektedir. Bu durumda çok pahalı olarak görülen şirket hisselerinin çok düşük olduğu tespit edilmektedir. Örnek üzerinden görüldüğü gibi F\K kaç olmalı? Sorusuna verilecek net bir cevap bulunmamaktadır.
Makalemizin genelinde FK oranından bahsettik. Kısaca F/K oranının düşük olması halinde hisse senedinin ucuz kalmış hisseler kategorisinde, F/K oranının yüksek olması halinde ise pahalı hisseler kategorisinde yer aldığını söyleyebiliriz. Ancak bu durumun bazı istisnaları var ki detaylarını yazı içinde sizlerle paylaştık. Bu nedenle makalemizi bir bütün olarak okumanızı tavsiye ederiz. Siz de fiyat kazanç oranı hakkında deneyimlerinizi bizlerle paylaşabilirsiniz.
